เสาอโศก

เสาอโศก หรือ เสาอโศกมหาราช (Ashoka Pillar) เป็นหลักศิลาจารึกที่สร้างขึ้นโดยพระเจ้าอโศกมหาราชแห่งจักรวรรดิโมริยะแห่งอินเดีย ราวพุทธศตวรรษที่ 3 เพื่อเผยแผ่พระพุทธศาสนาและหลักธรรมทางพุทธศาสนาไปทั่วอาณาจักร

พระเจ้าอโศกมหาราช หลังจากทรงหันมานับถือพระพุทธศาสนา ได้ทรงโปรดให้สร้างเสาหินขนาดใหญ่ตั้งไว้ตามหัวเมืองสำคัญ เช่น สารนาถ พาราณสี และลุมพินี เพื่อสลักพระราชโองการ คำสอน และหลักธรรมไว้บนเสา ให้ประชาชนยึดถือเป็นแนวทางในการดำเนินชีวิต

เสาอโศกมีลักษณะเป็นเสาหินทรงกระบอก ทำจากหินทรายขัดมัน ด้านบนสุดมี รูปสิงห์ 4 ตัวหันหลังชนกัน สื่อถึงการประกาศธรรมะไปยังทั้ง 4 ทิศ เบื้องล่างมีรูปธรรมจักร ช้าง วัว และม้า หมุนเวียนรอบฐาน หมายถึงวัฏจักรแห่งธรรม

เสาอโศกเป็นสัญลักษณ์แห่งธรรมและความยุติธรรม ปัจจุบัน “สิงห์ 4 ตัว” ด้านบนเสา ถูกนำมาใช้เป็น ตราแผ่นดินของประเทศอินเดีย และถือเป็นหนึ่งในหลักฐานสำคัญทางประวัติศาสตร์พุทธศาสนา