พระปางพยาบาลภิกษุ

พระปางพยาบาลภิกษุ เป็นพระพุทธรูปที่แสดงถึงเหตุการณ์ที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงพระเมตตาธรรมอย่างยิ่งต่อภิกษุที่ป่วยหนักรูปหนึ่ง โดยไม่มีใครดูแล พระองค์ทรงชำระล้างร่างกาย ทรงเช็ดตัวและพยาบาลด้วยพระองค์เอง พร้อมตรัสสอนภิกษุทั้งหลายว่า “ผู้ใดจะพึงพยาบาลเรา ผู้นั้นพึงพยาบาลภิกษุป่วย” เน้นย้ำเรื่องเมตตา กรุณา และการไม่ทอดทิ้งกันในหมู่สงฆ์

รูปแบบของพระพุทธรูปปางนี้ มักแสดงให้เห็นพระพุทธเจ้าทรงประคองภิกษุอาพาธด้วยพระเมตตาอย่างอ่อนโยน เป็นภาพที่สื่อถึงความกรุณาและการเสียสละ เป็นที่ระลึกถึงพระเมตตาของพระองค์ และเป็นเครื่องเตือนใจให้พุทธศาสนิกชนหมั่นดูแลช่วยเหลือกันในยามทุกข์ยาก