พระชินะปัญชะระ

พระชินะปัญชะระ (หรือที่บางครั้งเรียกว่า “พระชินปัญจระ”) เป็นพระพุทธรูปที่เกี่ยวข้องกับการสวด “พระคาถาชินบัญชร” ซึ่งเป็นบทสวดมนต์อันศักดิ์สิทธิ์ในพระพุทธศาสนาไทย บทสวดนี้แต่งขึ้นโดย สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พรหมรังสี) แห่งวัดระฆังโฆสิตาราม เพื่อใช้เป็นบทคาถาคุ้มครองป้องกันภัยแก่ผู้ปฏิบัติธรรม

พระชินะปัญชะระ มิได้หมายถึงพระพุทธรูปองค์เดียวเฉพาะเจาะจง แต่เป็นการอัญเชิญพุทธคุณของ พระพุทธเจ้า พร้อมด้วยพระอรหันต์สำคัญ 28 องค์ มาประมวลในบทสวด เพื่อเป็น “เกราะธรรม” ป้องกันภยันตรายทางกายและใจ ดังนั้น ชื่อ “พระชินะปัญชะระ” จึงแปลว่า “เกราะแห่งพระชินสีห์ (พระพุทธเจ้า)” ซึ่งคำว่า “ชิน” หมายถึง ผู้ชนะ และ “ปัญชะระ” แปลว่า เกราะหรือเครื่องป้องกัน

ภาพหรือรูปจำลองของพระชินะปัญชะระในบางแห่งจึงเป็น พระพุทธรูปประทับกลาง รายล้อมด้วยพระอรหันต์ หรืออาจใช้พระพุทธรูปปางสมาธิแทนองค์พระชินะปัญชะระ เพื่อสื่อถึงความสงบ เย็น และพลังแห่งการชนะกิเลส